Η λοίμωξη COVID-19 επιδρά κυρίως στους πνεύμονες, αν και πολύ συχνά η λοίμωξη μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα συστήματα με την εκδήλωση πολλών και διαφορετικών συμπτωμάτων. Πυρετός με ρίγος, έντονο αίσθημα κόπωσης, ξηρός βήχας, έντονη δύσπνοια με αίσθημα έλλειψης αέρα, μυαλγίες, έντονη ρινική καταρροή με συνοδό ανοσμία και αγευσία είναι μερικά από τα πιο συχνά συμπτώματα.
Το πρώτο διάστημα της πανδημίας από SARS-CoV-2 στις αρχές του 2020, η εκδήλωση συμπτωμάτων από το δέρμα φάνηκε ότι ήταν χαμηλή και μάλιστα σε ποσοστό μικρότερο από το 1% των περιπτώσεων. Οι περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλούνταν από την ίδια τη λοίμωξη. Οφείλονταν κυρίως στην συχνή χρήση μάσκας και αντισηπτικών προϊόντων που προκαλούσαν υπεριδρωσία, καταστροφή επιδερμικού φραγμού και συμπτώματα δερματίτιδας εξ επαφής με ερύθημα, βλατίδες, έντονο κνησμό, καύσος και απολέπιση (εικόνα 1). Η ύπαρξη δερματολογικών προβλημάτων τοπικά (όπως π.χ. ακμή) σαφέστατα και επιδεινώνουν το πρόβλημα, αυξάνοντας το βαθμό ερεθισμού και την ένταση των συμπτωμάτων. Ένας ακόμα παράγοντας που προδιαθέτει για εκδήλωση συμπτωμάτων από τη χρήση μάσκας, είναι το υλικό της. Συνθετικά υφάσματα όπως nylon και polyester από την πλευρά της μάσκας που εφαρμόζει στο πρόσωπο και η κακή ποιότητα κατασκευής της, αυξάνουν την πιθανότητα εκδήλωσης τοπικού ερεθισμού. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε κάποια υφασμάτινη μάσκα από βαμβάκι. Το πλύσιμο της μάσκας, εφόσον ενδείκνυται, πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μαλακτικού.
Πόσο συχνές είναι οι εκδηλώσεις από το δέρμα σε λοίμωξη COVID-19;
Με την εξάπλωση της λοίμωξης, αυξήθηκαν και οι αναφορές για την εκδήλωση συμπτωμάτων από το δέρμα σε συχνότητα που φαίνεται να κυμαίνεται μεταξύ 7,7% και 20,4%.Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένας στους δώδεκα ως ένας στους πέντε ασθενείς με λοίμωξη από SARS-CoV-2 θα εκδηλώσει συμπτώματα από το δέρμα.
Πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία προκύπτουν από την ZOE Covid Study, μια μεγάλη μελέτη συγκέντρωσης στοιχείων από ασθενείς με COVID-19 μέσω εφαρμογής στην Αγγλία, η οποία είναι σε εξέλιξη και διενεργείται υπό την εποπτεία του King’s College στο Λονδίνο. Φαίνεται λοιπόν ότι ποσοστό μεγαλύτερο του 8,8% των ανθρώπων που θα νοσήσουν από τον ιο, θα εκδηλώσουν συμπτώματα από το δέρμα. Ιδιαίτερα για την παραλλαγή “Όμικρον” αναφέρονται πολύ συχνά συμπτώματα όπως:
- τα “δάκτυλα covid”,
- αρκετά ξηρά και συχνά επώδυνα χείλη στο στόμα
- ξηρό και αφυδατωμένο δέρμα που μοιάζει με αυτό του εκζέματος στο λαιμό και στο πρόσθιο τμήμα του θώρακα σε σημεία που εκτίθενται στο ηλιακό φως.
Από τις πιο συχνές εκδηλώσεις είναι τα δάκτυλα Covid (Covid toes – εικ.2). Mοιάζουν πάρα πολύ με τις λεγόμενες χιονίστρες (χείμετλα). Είναι ερυθροϊώδη εξανθήματα που εντοπίζονται στα πέλματα και δάχτυλα των ποδιών και χεριών και σπανιότερα μόνο στα δάχτυλα των χεριών, με ασύμμετρη κατανομή. Αρκετά συχνά είναι επώδυνες στο 20% των ασθενών, ενώ ποσοστό 10% μπορεί να έχει κνησμό. Εμφανίζονται συνήθως σε έφηβους και νεαρούς ενήλικες, μετά τη 10η μέρα από την έναρξη της λοίμωξης. Η ύπαρξή τους όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει λοίμωξη από SARS-CoV-2. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι οι ασθενείς με δάκτυλα Covid μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί από τη λοίμωξη σε ποσοστό μέχρι και 55%. Αν και υπάρχουν πολλές αναφορές, επίσημα τα δάκτυλα Covid δεν αναφέρονται ως σύμπτωμα COVID-19 μέχρι να επιβεβαιωθεί με περισσότερα στοιχεία. Τα συμπτώματα προκαλούνται από φλεγμονή στα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών ασθενών με κόκκινα και μωβ εξανθήματα που προκαλούν πόνο. Συνήθως δεν υπάρχει κνησμός. Θεραπευτικά για τα εξανθήματα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν τοπικά τζελ νιτρογλυκερίνης. Επειδή υπάχει πιθανότητα το εξάνθημα να σχετίζεται με τον COVID-19, είναι απαραίτητο να γίνουν εξετάσεις για τον αποκλεισμό της λοίμωξης από τον κορωνοϊό, ιδίως αν υπάρχουν και άλλα συμπτώματα μαζί με τα εξανθήματα. Προληπτικά, επιβάλλεται αποφυγή υπερβολικής έκθεσης σε χαμηλές θερμοκρασίες. Τα χέρια, το πρόσωπο και τα πόδια πρέπει να διατηρούνται ζεστά και στεγνά. Συνήθως διαρκούν 10-15 ημέρες, γίνονται σταδιακά επίπεδες και αποχρωματίζονται χάνοντας το ερυθροιώδες χρώμα και τελικά, υποχωρούν αυτόματα. Φυσικά φροντίζουμε να φοράμε μάσκα, να απολυμαίνουμε τακτικά τα χέρια και να τηρούμε την κοινωνική απόσταση.
Μια άλλη συχνή εκδήλωση από το δέρμα, κατά τη διάρκεια λοίμωξης από Covid-19 είναι έκζεματοειδείς βλάβες στο λαιμό και σε περιοχές στο στήθος που είναι εκτεθειμένες στο ηλιακό φως (εικ. 3). Ουσιαστικά είναι εξανθήματα με ροζ χρώμα, που έχουν κνησμό και μπορεί να διαρκέσουν για πολλές ημέρες. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως και χρήση τοπικών αντικνησμωδών σκευασμάτων και ενυδατικών.
Άλλα εξανθήματ που σχετίζονται με τη νόσηση από κορωνοϊό είναι η κνίδωση και εξανθήματα που μοιάζουν με αυτά της ανεμευλογιάς (ερυθηματοβλατιδωτό ή ερυθηματο-φυσαλιδώδες εξάνθημα).
Η κνίδωση (εικ.4) εκδηλώνεται συνήθως από τις πρώτες μέρες της νόσησης από SARS-Cov-2 και μπορεί να κρατήσει για μεγάλο διάστημα μετά την αποδρομή της λοίμωξης. Τα εξανθήματα έχουν έντονο κνησμό και μπορούν να εμφανισθούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Το κάθε εξάνθημα χαρακτηρίζεται από τον πομφό, ο οποίος είναι κεντρικό οίδημα ποικίλου μεγέθους με συνοδό αναλάμπον ερύθημα και έχει παροδικό χαρακτήρα με επαναφορά του δέρματος σε 1-24 ώρες. Συχνά μπορεί να εκδηλωθεί οίδημα ή αγγειοοίδημα. Συνήθως εμφανίζεται στο πρόσωπο (χείλη ή βλέφαρα), παλάμες, πέλματα και είναι ακίνδυνο (εικ. 5). Έχει διάρκεια 48-72 ώρες.
Το ερυθηματοβλατιδωτό ή ερυθηματο-φυσαλιδώδες εξάνθημα μοιάζει πάρα πολύ με αυτό της ανεμευλογιάς (εικ.6). Εμφανίζεται κυρίως στους αγκώνες και τα γόνατα ή το πίσω μέρος των χεριών και των ποδιών και στην πλάτη. Το εξάνθημα έχει έντονο κνησμό Οι βλάβες αρχικά έχουν τη μορφή κηλίδας, κατόπιν γίνονται βλατίδες και στη συνέχεια φυσαλίδες που περιέχουν διαυγές υγρό. Κατόπιν οι φυσσαλίδες γίνονται φλύκταινες, όπου το υγρό έχει γίνει πυκνόρευστο και κιτρινωπό (πυώδες). Όταν σπάσουν και αποξηραθεί το υγρό αφήνοντας υπολείμματα τοπικά, σχηματίζουν τις λεγόμενες εφελκίδες. Συνήθως επιμένουν για μέρες ή εβδομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι μόνο μικροσκοπικά εξογκώματα σε όλο το δέρμα και τα σημάδια μπορεί να είναι πιο λεπτά. Αυτό που επίσης τα χαρακτηρίζει είναι πολύ έντονος κνησμός (φαγούρα). Το εξάνθημα μπορεί να διαρκέσει πολύ μετά το πέρας του μεταδοτικού σταδίου και μπορεί επίσης να εμφανιστεί πολλές εβδομάδες μετά την έναρξη της λοίμωξης.
Τι πρέπει να κάνω αν εμφανίσω ξαφνικά κάποιο εξάνθημα και υποπτέυομαι ότι μπορεί να νοσώ από κορωνοϊό;
Θα πρέπει να υποβληθείτε το συντομότερο δυνατό σε διαγνωστικό έλεγχο για να διαπιστώσετε αν πάσχετε ή όχι από Covid-19.
Το πρώτο και βασικότερο βήμα είναι να εφαρμόσετε τις οδηγίες του ΕΟΔΥ όσον αφορά την αντιμετώπιση πιθανού κρούσματος λοίμωξης από κορωνοϊό. Με αυτό τον τρόπο θα προστατέψετε και τον εαυτό σας και τους γύρω σας.
Ακολουθείστε τις οδηγίες του Αλλεργιολόγου σας για αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και μείωση του αισθήματος της φαγούρας.
Οπλιστείτε με υπομονή!!
