Ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα

Η αλλεργικότερη ατοπική νόσος

Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα;

• Το έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα διαταραχή της ανώτερης στιβάδας του δέρματος, που προκαλεί ξηροδερμία, κνησμό και εξανθήματα.
• Συνήθως ξεκινάει στην παιδική ηλικία και μάλιστα μέσα στους πρώτους έξι μήνες.
• Μπορεί να διαρκέσει μέχρι την εφηβεία ή την ενήλικο ζωή.

Συχνότητα της ατοπικής δερματίτιδας

• 12-25% των παιδιών και 10-15% των ενηλίκων παγκοσμίως, πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα.
• Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό φαίνεται να είναι περίπου 10%
• Είναι από τις πιο συχνές αλλεργικές παθήσεις.

Από τα παιδιά που πάσχουν:

• 49-75% θα εκδηλώσουν έκζεμα πριν την ηλικία των έξι μηνών αλλά μετά την ηλικία των δύο μηνών
• 80-90% θα έχουν  εκδηλώσει έκζεμα πριν την ηλικία των πέντε ετών

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

• Μέχρι την ηλικία των 6-7 ετών, τα αγόρια εμφανίζουν πιο συχνά έκζεμα σε σχέση με τα κορίτσια. Αυτό αντιστρέφεται μετά την ηλικία των οκτώ ετών.
• Η αισιόδοξη άποψη: 16% των παιδιών θα έχουν συμπτώματα μέχρι την ενήλικο ζωή
• Η επικρατούσα άποψη: 40-90% των παιδιών θα έχουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα μέχρι την ενηλικίωση.

Αιτια της ατοπικής δερματίτιδας

1.Περιβαλλοντικοί παράγοντες (διατροφή)

2.Ανοσολογικοί παράγοντες

3.Γενετικοί παράγοντες

• Εκδηλώνεται συχνότερα σε οικογένειες με ιστορικό εκζέματος, αλλεργικής ρινίτιδας ή αλλεργικού βρογχικού άσθματος
• 50-60% των παιδιών με έκζεμα έχουν τουλάχιστον άλλο ένα μέλος της οικογένειας με την ίδια νόσο
• Το 80% των παιδιών που θα εκδηλώσουν έκζεμα έχουν και τους δύο γονείς να πάσχουν επίσης από έκζεμα
• Δεν εμφανίζεται όμως σε όλα τα παιδιά στην οικογένεια
• Όταν στην οικογένεια υπάρχει ήδη ένα παιδί που πάσχει από έκζεμα, οι πιθανότητες να εκδηλωθεί έκζεμα και στο επόμενο παιδί είναι 1 στις 4.

ΕΚΛΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Ψυχολογικοί παράγοντες
• Κλιματολογικές συνθήκες
  • Έξαρση το χειμώνα  – Ύφεση το καλοκαίρι
  • Οι απότομες μεταβολές θερμοκρασίας και υγρασίας επιδεινώνουν το έκζεμα
  • Ο ήλιος γενικά δεν επιδεινώνει το έκζεμα, αλλά χρειάζεται προσοχή λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας
• Λοιμώξεις
  • Οι επιμολύνσεις του δέρματος ως επιπλοκή του τραυματισμού από το ξύσιμο, αλλά και γενικότερα οι λοιμώξεις επιδεινώνουν το έκζεμα
• Επαφή με αλλεργιογόνα
  • Η επαφή με αλλεργιογόνα στα οποία υπάρχει συνήθως ευαισθησία,προκαλεί έξαρση της νόσου. Συχνά συνυπάρχει τροφική αλλεργία.
• Επαφή με ερεθιστικές ουσίες
  • Η ξηρότητα του δέρματος στην ατοπική δερματίτιδα, έχει ως αποτέλεσματη μειωμένη προστασία στην επαφή με ερεθιστικούς παράγοντες όπως, το μάλλινο, τα αρώματα, το έντονο τρίψιμο, το πολύ ζεστό νερό το μπάνιο στη θάλασσα κ.α.  

ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

• Όλοι αυτοί οι εκλυτικοί παράγοντες προκαλούν φαγούρα.
• Η φαγούρα, με τη σειρά της προκαλεί ξύσιμο στην περιοχή της βλάβης.
• Το ξύσιμο, ως μηχανικός ερεθισμός προκαλεί κινητοποίηση ανοσολογικών μηχανισμών με αποτέλεσμα επιδείνωση της φαγούρας.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα δερματικά συμπτώματα διακρίνονται σε:

• Οξέα
  • Έντονος κνησμός με βλατίδα  που περιβάλλεται από ερύθημα, με φυσσαλίδες, εκδορές και υγρό
• Χρόνια
  • Λειχηνοποίηση, ινώδεις βλατίδες

Όλες οι βλάβες μπορούν να συνυπάρχουν

Το δέρμα χαρακτηρίζεται απο έντονη ξηροδερμία που επιδεινώνει τον κνησμό

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Ανάλογα με την ηλικία που θα εκδηλωθεί, η ατοπική δερματίτιδα διακρίνεται σε:

1.Βρεφικό έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα βρεφών

2.Ατοπική δερματίτιδα παιδικής ηλικία

3.Ατοπική δερματίτιδα ενήλικα

Βρεφικό έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα βρεφών

• Εντόπιση των βλαβών σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος εκτός της περιοχής των σπαργάνων

Ατοπική δερματίτιδα παιδικής ηλικίας

• Συνήθης εντόπιση στον αυχένα, χέρια και πόδια και κυρίως πίσω από γόνατα και μπροστά από τους αγκώνες

Ατοπική δερματίτιδα ενήλικα

• Οι βλάβες είναι περιορισμένες στα άκρα χέρια και πόδια καθώς και μπροστά από τους αγκώνες και πίσω από γόνατα

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

• Οφθαλμολογικές
  • Βλεφαρίτιδα
  • Κερατοεπιπεφυκίτις, Vernal επιπεφυκίτιδα
  • Κερατόκωνος (σπάνια, ως επιπλοκή της επιπεφυκίτιδας από το συνεχές τρίψιμο)
  • Οπίσθιοι υποκαψικοί καταράκτες
• Μη ειδική δερματίτιδα χεριών μετά από επαφή με χημικές ή άλλες ουσίες (π.χ. απορρυπαντικά κλπ)
• Επιλοιμώξεις