Έχετε κατά καιρούς συνεχόμενα έντονα φταρνίσματα με, πολλές φορές, ανυπόφορη φαγούρα στη μύτη, στο λαιμό και στα μάτια; Τρέχει συνέχεια η μύτη σας και είναι πολύ συχνά βουλωμένη, με αποτέλεσμα να παίρνετε αναπνοή μόνο από το στόμα; Και όλα τα παραπάνω να εμφανίζονται πολύ συχνά και για μεγάλο διάστημα, χωρίς να είστε κρυολογημένοι; Αν ναι, τότε κατά πάσα πιθανότητα, πάσχετε από αλλεργική ρινίτιδα.
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι από τις πιο συχνές παθήσεις στον σύγχρονο κόσμο και μάλιστα με μεγάλο κόστος τόσο σε φαρμακευτικές δαπάνες όσο και σε έμμεσα κόστη με την έννοια της απουσίας από την εργασία ή το σχολείο ή της μειωμένης παραγωγικότητας. Υπολογίζεται ότι η αλλεργική ρινίτιδα επιβαρύνει το 10-25% του πληθυσμού, παγκοσμίως. Ένας στους δέκα ως ένας στους τρεις ενήλικες πάσχει από κάποιας μορφής αλλεργική ρινίτιδα, ενώ στα παιδιά φαίνεται να είναι η πιο συχνή χρόνια πάθηση, επηρεάζοντας 4 στα 10 παιδιά. Τα παραπάνω ποσοστά, σε απόλυτα νούμερα μεταφράζονται σε 500 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, από τους οποίους τα 110 εκατομμύρια είναι στην Ευρώπη και 30-60 εκατομμύρια στις Η.Π.Α.
Η αλλεργική ρινίτιδα έχει δυσμενή επίπτωση στην ποιότητα ζωής του πάσχοντα. Επιπρόσθετα, συμβάλλει στην εκδήλωση και επιδείνωση συμπτωμάτων από τα ιγμόρεια, σε ενοχλήσεις και συμπτώματα από τα αυτιά, σε διαταραχές του ύπνου, μείωση της συγκέντρωσης και της ικανότητας μάθησης, ενώ χειροτερεύει τα συμπτώματα άσθματος.
Η αλλεργική ρινίτιδα προκαλείται από επαφή του ρινικού βλεννογόνου με αεροαλλεργιογόνα. Τα αεροαλλεργιογόνα μπορεί να είναι γύρεις, ακάρεα, μύκητες, επιθήλια ζώων κ.α. τα οποία βρίσκονται στην ατμόσφαιρα. Αυτοί οι παράγοντες αιωρούνται στην ατμόσφαιρα και έρχονται σε επαφή με τα μάτια, ενώ με την εισπνοή έρχονται σε επαφή με το εσωτερικό της μύτης (βλεννογόνο) και το φάρυγγα και είναι αθώοι και αβλαβείς για την πλειοψηφία των ανθρώπων.
Στους αλλεργικούς ασθενείς όμως προκαλούν συμπτώματα ρινίτιδας, επιπεφυκίτιδας ή και άσθματος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι για κάποιο λόγο, το ανοσολογικό σύστημα των αλλεργικών ασθενών θεωρεί τα αλλεργιογόνα ως επικίνδυνους εισβολείς, με αποτέλεσμα να κινητοποιούνται αμυντικοί μηχανισμοί του οργανισμού για την αντιμετώπισή τους, κάτι που φαίνεται σχηματικά στην εικόνα. Αυτοί οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν ειδικά κύτταρα στο ρινικό βλεννογόνο, όπως τα μαστοκύτταρα, τα ηωσινόφιλα κ.α., τα οποία μόλις έρθουν σε επαφή με το αλλεργιογόνο κατά τη διάρκεια της εισπνοής, ενεργοποιούνται και απελευθερώνουν ουσίες-μεσολαβητές, όπως ισταμίνη, λευκοτριένια και άλλες, οι οποίες και ευθύνονται για την εκδήλωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και επιπεφυκίτιδας (εικόνα 1).
Εκτός όμως από τα συμπτώματα, οι ουσίες αυτές είναι υπεύθυνες και για τη δημιουργία φλεγμονής (εικόνα 2), η οποία είναι τοπικά έντονος ερεθισμός που καθιστά τη μύτη πολύ πιο ευαίσθητη σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως ο κρύος αέρας, οι έντονες μυρωδιές, ο καπνός κ.λ.π.
Aνάλογα με το είδος του αεροαλλεργιογόνου στο οποίο ο ασθενής εμφανίζει ευαισθησία, τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να εκδηλώνονται σε συγκεκριμένη εποχή ή κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου. Όταν το αίτιο είναι κάποια γύρη από δέντρα, αγρωστώδη ή ζιζάνια ή κάποιο μύκητας της ατμόσφαιρας, τα συμπτώματα εκδηλώνονται εντονότερα κυρίως την Άνοιξη και σε κάποιες περιπτώσεις, το Φθινόπωρο στα πλαίσια της λεγόμενης εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας και να διαρκέσει από τρεις ως και έξι μήνες.
Όταν το αίτιο είναι τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα επιθήλια ζώων και κάποια είδη μυκήτων, τα συμπτώματα εκδηλώνονται όλο το χρόνο και η ρινίτιδα λέγεται χρόνια ή ολοετής αλλεργικής ρινίτιδα.
Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με έντονο φτάρνισμα, συνεχή υδαρή καταρροή που απαιτεί πολλά χαρτομάντηλα ημερησίως, ενοχλητική φαγούρα στη μύτη, τα μάτια, τα αυτιά και το φάρυγγα, που μπορεί να προκαλεί συχνά, βήχα ο οποίος είναι συνήθως ξηρός και αρκετά ενοχλητικός. Μπορεί να υπάρχει ακόμα έντονος ερεθισμός και κοκκίνισμα των ματιών με δακρύρροια και φωτοφοβία.
Η χρόνια αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται κυρίως με έντονη ρινική συμφόρηση (μπούκωμα) όλο το χρόνο, σχεδόν καθημερινά και μπορεί να συνοδεύεται από μειωμένη ικανότητα όσφρησης και γεύσης ως αποτέλεσμα της συμφόρησης.
Τα παραπάνω αναφέρονται ως κύρια συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Υπάρχουν όμως και άλλα συμπτώματα που δεν εμφανίζονται πάντα ή δεν εμφανίζονται με μεγάλη ένταση και μπορεί να είναι αποτέλεσμα των κύριων συμπτωμάτων. Αυτά λέγονται δευτερεύοντα συμπτώματα και είναι:
ανοσμία, η οποία οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη ρινικής συμφόρησης λόγω οιδήματος των ρινικών κογχών, ή ως αποτέλεσμα ύπαρξης παραρινοκολπίτιδας και, σπανιότερα ρινικών πολυπόδων. Συχνά συνοδεύεται από απώλεια γεύσης και ευθύνεται για το ροχαλητό λόγω αναπνοής από το στόμα, τη νύκτα.
Οπισθορρινική καταρροή που είναι η αίσθηση ότι, μαζί με την καταρροή εμπρός, υπάρχει και καταρροή πίσω από την μύτη, προς το φάρυγγα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση βλέννης στο φάρυγγα, που προκαλεί ερεθισμό, την αίσθηση ότι “κάτι είναι κολλημένο στο λαιμό και θέλω να το βγάλω“ και το οποίο με τη σειρά του προκαλεί ένα συνεχή, ξηρό και εκνευριστικό βήχα που πολλές φορές παρεμποδίζει και τον ύπνο.
Κεφαλαλγία, ωταλγία
Κόπωση, αίσθημα αδιαθεσίας, το λεγόμενο αίσθημα καρυβαρίας και διαταραχές ύπνου
Διάγνωση και διαφορική διάγνωση αλλεργικής ρινίτιδας
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με βάση το ιστορικό των συμπτωμάτων, τη συχνότητα και περιοδικότητα εμφάνισης κατά τη διάρκεια του χρόνου και τη συσχέτιση μετά έκθεση σε συγκεκριμένους παράγοντες του περιβάλλοντος. Η εξέταση του βλεννογόνου της μύτης με ρινοσκόπηση και εκτίμηση βατότητας των ρινικών οδών, αναδεικνύει ένα χαρακτηριστικό ωχροκυανό χρώμα, με διογκωμένες ρινικές κόγχες, που συνήθως είναι καλυμμένες από υδαρές έκκριμα. Σε περίπτωση που υπάρχει έκκριμα παχύρευστο, ωχροκίτρινο ή πράσινο και δύσοσμο, τότε τίθεται η υποψία μικροβιακής λοίμωξης. Πρέπει επίσης να αποκλειστεί η ύπαρξη ρινικών πολυπόδων.
Πολύ συχνά και κυρίως στα παιδιά που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, διακρίνονται χαρακτηριστικά σημεία ή “στίγματα” της αλλεργίας, ιδιαίτερα στο πρόσωπο. Αυτά τα σημεία είναι η αλλεργική πτυχή (εικόνα 3) που είναι μια εγκάρσια πτύχωση πριν την κορυφή της μύτης λόγω της συχνής κίνησης του αλλεργικού να σκουπίσει και να ξύσει ταυτόχρονα τη μύτη του (αλλεργικός χαιρετισμός, εικόνα 4) οι αλλεργικοί κύκλοι (allergic shiners – εικόνα 5) που είναι κύκλοι με σκοτεινή χροιά γύρω και κυρίως κάτω από τα μάτια λόγω κακής φλεβικής κυκλοφορίας εξαιτίας της ρινικής συμφόρησης, μαζί με πτυχές Dennie-Morgan
(εγκάρσια πτύχωση στο δέρμα των βλεφάρων) λόγω του ήπιου οιδήματος (εικόνα 5), η γεωγραφική γλώσσα και οι μεγάλες και μαλακές βλεφαρίδες. Πολλές φορές υπάρχει το χαρακτηριστικό αλλεργικό ή αδενοειδές προσωπείο (εικόνα 6) λόγω της συχνής στοματικής αναπνοής και της έντονης ρινικής συμφόρησης, όπου το στόμα είναι μονίμως ανοικτό, οι ώμοι είναι κατεβασμένοι και το παιδί έχει μια παθητική έκφραση κόπωσης λόγω της κακής ποιότητας ύπνου, που συχνά παρερμηνεύεται ως τεμπελιά και αρκετές φορές ευθύνεται για μαθησιακές δυσκολίες και μειωμένη συμμετοχή στο σχολείο. Μπορεί να υπάρχουν και ανωμαλίες της στοματικής κοιλότητας (όπως εφίππευση τομέων οδόντων της άνω γνάθου, στένωση του θόλου της σκληρής υπερώας και ανύψωσή της σχηματίζοντας ένα είδος τόξου – arched palate κ. α.).
Μετά την κλινική εξέταση και τον καθορισμό της διάγνωσης, ο ειδικός αλλεργιολόγος θα εκτελέσει τις δερματικές δοκιμασίες νυγμού (skin prick tests) ή αλλεργικά tests, (εικόνα 7) μια διαδικασία που απαιτεί 15-20 λεπτά της ώρας και δίνει άμεσα αποτέλεσμα για το ένοχο αλλεργιογόνο στο οποίο είναι ευαίσθητος ο ασθενής. Ακολουθούν ειδικές αιματολογικές εξετάσεις με μέτρηση της ολικής ανοσοσφαιρίνης E και των ειδικών ανοσοσφαιρινών Ε (RAST) για συγκεκριμένα αλλεργιογόνα.
Ο ακτινολογικός έλεγχος των παραρρινίων γίνεται για να αποκλειστεί η ύπαρξη παραρρινοκολπίτιδας. Τέλος, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις με συμβατό ιστορικό και αρνητικό έλεγχο, διενεργείται ρινική δοκιμασία πρόκλησης με το ύποπτο αλλεργιογόνο. Ο έλεγχος είναι πολύ σημαντικός, καθώς ο εντοπισμός του υπευθύνου αλλεργιογόνου είναι απαραίτητος ώστε να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες αποφυγής όπου είναι δυνατό, αλλά και να οριστεί η διάρκεια της θεραπείας.Ένας ακόμα πολύ σημαντικός λόγος είναι η ταυτοποίηση των αλλεργιογόνων στα οποία υπάρχει ευαισθησία ώστε να μπορεί να γίνει θεραπεία απευαισθητοποίησης ή ανοσοθεραπεία, που θα αναφερθεί παρακάτω.
Θα πρέπει να αποκλειστούν μια σειρά νοσημάτων όπως ρινικοί πολύποδες, σκολίωση ρινικού διαφράγματος, υπερτροφία ρινικών χοανών, υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων, ανατομικές παραλλαγές, ύπαρξη ξένου σώματος, ατρησία ρινικών χοανών, νοσήματα ανοσολογικού συστήματος όπως ανοσοανεπάρκειες, πρωτοπαθής δυσκινησία κροσσών, κυστική ίνωση, σύνδρομο Churg-Strauss, σύνδρομο Sjogren, ύπαρξη όγκων, νοσήματα όπως κοκκιωμάτωση Wegener, σαρκοείδωση, λοιμώξεις [φυματίωση, λέπρα], κακόηθες καταστρεπτικό κοκκίωμα μέσης γραμμής και τέλος σπάνια νοσήματα όπως ρινική μαστοκύττωση ή διαφυγή εγκεφαλονωτιαίου υγρού (κυρίως μετά από κακώσεις ή ως συγγενή ανωμαλία).
Πως προκαλείται
Οι αλλεργίες γενικά είναι πολυπαραγοντικές νόσοι. Αυτό σημαίνει ότι τα αίτια που καθιστούν κάποιο άτομο αλλεργικό, είναι πολλά και διαφορετικά. Σημαντικό ρόλο παίζουν γενετικοί παράγοντες, αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής, ο αριθμός των μελών της οικογένειας, η επαφή με ζώα, κ.ά.
Η αλλεργική ρινίτιδα ειδικά, αποτελεί τη συχνότερη αλλεργική νόσο. Οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο σε ποσοστό πάνω από το 75% και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες σε ποσοστό 25%.
Σημαντικοί παράγοντες είναι η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού για ατοπία, η ηλικία έκθεσης του παιδιού στο αλλεργιογόνο, αλλά και η συχνότητα με την οποία εκτίθεται κάποιος στον παράγοντα στον οποίο έχει ευαισθησία. Όταν ένας γονιός είναι αλλεργικός, τα παιδιά του έχουν πιθανότητα πάνω από 30% να εκδηλώσουν συμπτώματα αλλεργίας και μάλιστα πριν την εφηβεία, όπου τα αγόρια θα εκδηλώσουν συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας σε διπλάσιο αριθμό σε σχέση με τα κορίτσια.
Στους ενήλικες, η συχνότητα εκδήλωσης αλλεργικής ρινίτιδας είναι η ίδια στα δυο φύλλα, ενώ 6 στα 10 άτομα που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, την έχουν εκδηλώσει πριν την ηλικία των 30 ετών.
Γενικά η συχνότητα εκδήλωσης της αλλεργικής ρινίτιδας ειδικότερα, αλλά και των αλλεργικών παθήσεων γενικότερα έχει παρουσιάσει δραματική αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες. Ενδεικτικά η συχνότητα της αλλεργικής ρινίτιδας από ποσοστό περίπου 4,5% το 1977, υπολογίζεται ότι έχει ανέβει στο 10-25% ανάλογα με τον τύπο (εποχική ή χρόνια) και τη χώρα στην οποία έχει γίνει η μέτρηση. Στην Ελλάδα η χρόνια αλλεργική ρινίτιδα που προκαλεί συμπτώματα όλο το χρόνο, ανέρχεται στο 8-10% ενώ η εποχική αλλεργική ρινίτιδα φαίνεται να κυμαίνεται στο 15-30% του γενικού πληθυσμού.
Η συνήθης διάρκεια της αλλεργικής ρινίτιδας είναι 2-3 δεκαετίες κατά μέσο όρο. Υπάρχει πιθανότητα αυτόματης ύφεσης των συμπτωμάτων κυρίως για όσους πάσχουν από εποχική ρινίτιδα. Αυτό αν συμβεί, θα γίνει μέσα στην πρώτη διετία σε έναν στους δέκα άνδρες και σε μια στις είκοσι γυναίκες, ενώ όπως συνάγεται από τα προηγούμενα, η πρόγνωση εξαρτάται από το φύλο και την ηλικία εκδήλωσης συμπτωμάτων.
Επιπλοκές αλλεργικής ρινίτιδας
Αν η αλλεργική ρινίτιδα δεν αντιμετωπιστεί σωστά, μπορεί να αποτελέσει αιτία διαφόρων επιπλοκών όπως χρόνια παραρρινοκολπίτιδα, εκκριτική μέση ωτίτιδα και διαταραχές κρανιοπροσωπικής ανάπτυξης κυρίως σε παιδιά, ενώ στην εξέλιξή της μπορεί να προκαλέσει αλλεργικό βρογχικό άσθμα (εικόνα 8 και 9).
Όταν δεν ληφθεί η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, η ποιότητα ζωής του ασθενούς με αλλεργική ρινίτιδα χειροτερεύει. Η έντονη καταρροή και το έντονο μπούκωμα της μύτης δυσκολεύουν το νυκτερινό ύπνο ενώ προκαλούν πολλές φορές έντονο βήχα λόγω της οπισθορρινικής καταρροής και έντονο ροχαλητό.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το πρωί να βρίσκει τον άνθρωπο που πάσχει από ρινίτιδα να αισθάνεται εξαντλημένος και συχνά να υποφέρει από πονοκέφαλο και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι καθημερινές δραστηριότητες γίνονται πολύ πιο δύσκολα, υπάρχει δυσκολία συγκέντρωσης και πολλές φορές, έντονο αίσθημα κούρασης λόγω των συμπτωμάτων, αλλά και λόγω της κακής ποιότητας ύπνου το βράδυ.
Αντιμετώπιση – θεραπεία αλλεργικής ρινίτιδας
O ασθενής που πάσχει από αλλεργική πάθηση του αναπνευστικού, είτε είναι αλλεργική ρινίτιδα, είτε αλλεργικό άσθμα θα πρέπει να καθοδηγηθεί σωστά από τον Αλλεργιολόγο, ώστε να ξέρει σε ποια αλλεργιογόνα έχει ευαισθησία, να μάθει να παίρνει σωστά τα φάρμακά του και να ενημερωθεί σωστά και υπεύθυνα για τις θεραπευτικές επιλογές στην αντιμετώπιση της πάθησής του.
Η αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας περιλαμβάνει τέσσερα βήματα:
1. Τη σωστή διάγνωση
2. Μέτρα αποφυγής αλλεργιογόνων
3. Την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία και,
4. Θεραπεία απευαισθητοποίησης όταν πληρούνται τα κατάλληλα κριτήρια
Η σωστή αντιμετώπιση ξεκινάει με το πρώτο βήμα που είναι η σωστή διάγνωση. Θα πρέπει αφενός να αποκλειστούν άλλα αίτια που μπορεί να προκαλούν παρόμοια συμπτωματολογία και αφετέρου να καθοριστούν επακριβώς τα αλλεργιογόνα στα οποία υπάρχει ευαισθησία.
Έτσι θα μπορούν όπου είναι δυνατό, να ληφθούν μέτρα αποφυγής των αλλεργιογόνων, που είναι το δεύτερο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος . Αυτό πρακτικά είναι πολύ δύσκολο όταν υπάρχει ευαισθησία σε γύρεις, αφού υπάρχουν τεράστιες ποσότητες στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, ακόμα και στο κέντρο των μεγαλουπόλεων. Είναι πολύ πιο εύκολο, όταν υπάρχει ευαισθησία σε επιθήλια ζώων όπως γάτα και σκύλος, αν και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να αντιμετωπιστεί το συναισθηματικό κόστος του αποχωρισμού με το αγαπημένο σας κατοικίδιο. Όσον αφορά στα υπόλοιπα αεροαλλεργιογόνα, υπάρχουν βέβαια κάποια μέτρα αποφυγής, που σκοπό έχουν κυρίως τον μείωση της έκθεσης του ατόμου στις γύρεις, αλλά παράλληλα επιβαρύνουν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής του ατόμου, όπως π.χ.
- Την εποχή που τα συμπτώματα είναι έντονα αποφύγετε τις εκδρομές και οποιαδήποτε επίσκεψη στην εξοχή.
- Έχετε τα παράθυρά του σπιτιού σας κλειστά όταν ο καιρός είναι ζεστός, ιδιαίτερα νωρίς το πρωί και τις απογευματινές ώρες λόγω αυξημένης συγκέντρωσης γύρεων.
- Αποφύγετε την άμεση επαφή με τα φυτά που σας προκαλούν αλλεργία, παρόλο που η γύρη τους μεταφέρεται με τον αέρα χιλιόμετρα μακριά.
- Πριν πάτε στην εξοχή, μάθετε ποια φυτά ανθίζουν στην περιοχή. Αποφύγετε τα μέρη που έχουν πολύ πράσινο και τρεχούμενα νερά και προτιμήστε παραθαλάσσιες περιοχές, όπου συνήθως η συγκέντρωση της γύρης είναι μικρότερη.
- Αν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με την κηπουρική, μην το κάνετε την άνοιξη. Αν έχετε κήπο, φροντίστε να τον έχει καθαρίσει από τα «ένοχα» φυτά εγκαίρως κάποιος άλλος!
- Αποφεύγετε να αερίζετε το σπίτι ή τα κλινοσκεπάσματα και να απλώνετε ρούχα τις ώρες που οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλές, δηλαδή: α) νωρίς το πρωί και κυρίως όταν φυσά, β) τις πολύ ζεστές ξηρές ημέρες, που έχει και άπνοια και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αυξημένη.
- Διατηρείτε σταθερή τη θερμοκρασία του σπιτιού στους 18-20 βαθμούς Κελσίου, όπου μύκητες και ακάρεα δεν «ευδοκιμούν» εύκολα και διατηρείτε τα επίπεδα υγρασίας στο 40-60%.
- Μη βάζετε ταπετσαρίες στους τοίχους και μοκέτα από τοίχο σε τοίχο. Πιάνουν εύκολα μούχλα.
- Προτιμήστε να γυμνάζεστε σε κλειστούς χώρους την Άνοιξη.
- Να κάνετε τις διακοπές σας σε παράκτιες περιοχές· η θαλάσσια αύρα κρατά τη γύρη στην ενδοχώρα.
- Φοράτε γυαλιά ηλίου, ιδιαίτερα αν έχετε επιπεφυκίτιδα και αποφύγετε τους φακούς επαφής.
- Κλείνετε τα παράθυρα όταν οδηγείτε στην εξοχή και χρησιμοποιείτε στο αυτοκίνητο, κλιματισμό που διαθέτει ειδικά φίλτρα για τη γύρη.
- Καθαρίζετε συχνά τα φίλτρα των κλιματιστικών που έχετε στο σπίτι και στο αυτοκίνητό σας.
- Περιορίστε τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας (π.χ. να μπαίνετε από εξωτερικό ζεστό περιβάλλον σε κλιματιζόμενο χώρο)
- Αποφύγετε τις έντονες μυρωδιές (π.χ. αποσμητικά, απορρυπαντικά, αρώματα), επειδή τα συμπτώματα της αλλεργίας πυροδοτούνται από αυτούς τους «ερεθιστικούς» παράγοντες.
- Προτιμήστε να βγαίνετε εκτός σπιτιού, μετά από βροχή.
- Φοράτε κράνος που καλύπτει μύτη και μάτια, αν οδηγείτε μηχανή. Έτσι, θα είστε προστατευμένοι και από τις γύρεις αλλά και σε περίπτωση ατυχημάτων!
Η φαρμακευτική αγωγή είναι το τρίτο βήμα και περιλαμβάνει αρκετές κατηγορίες φαρμάκων για την αλλεργική ρινίτιδα και στοχεύει στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής για την αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να χρησιμοποιήσει αντιισταμινικά σε μορφή χαπιών, ρινικών sprays ή σε μορφή οφθαλμικών σταγόνων, κορτιζονούχα ρινικά sprays, αντιλευκοτριενικά χάπια και αποσυμφορητικά.Τα αντιισταμινικά χάπια δρουν άμεσα και γρήγορα στην μείωση του κνησμού, της καταρροής και των πταρμών. Δεν έχουν ιδιαίτερη δράση στο μπούκωμα και ορισμένα από αυτά (ιδιαίτερα τα παλιότερα) μπορεί να προκαλέσουν υπνηλία, ξηροστομία και αυξημένη όρεξη. Θέλει λοιπόν προσοχή ιδιαίτερα στην οδήγηση και στη χρήση επικίνδυνων μηχανημάτων. Τα αντιϊσταμινικά σε μορφή spray χρησιμοποιούνται 2-3 φορές ημερησίως με παρόμοια αποτελέσματα όπως και τα χάπια χωρίς πιθανόν τις παρενέργειές τους
Τα κορτιζονούχα ρινικά sprays έχουν καλά αποτελέσματα σε όλα τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας περιλαμβανομένης και της ρινικής συμφόρησης, λόγω της ισχυρής αντιφλεγμονώδους δράσης τους. Χρειάζονται όμως αρκετές μέρες χρήσης μέχρι να φτάσουν να ελέγχουν αποτελεσματικά τα συμπτώματα, οπότε αυτό το διάστημα ο ασθενής μπορεί να χρησιμοποιεί μαζί με το κορτιζονούχο spray και αντιισταμινικό και ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό. Η χρήση τους μπορεί να προκαλέσει τοπικό ερεθισμό με αίσθημα καύσους ή επίσταξη (μικρού βαθμού αιμορραγία της μύτης). Η μακρόχρονη χρησιμοποίηση ενδορρινικών κορτικοστεροειδών μπορεί να δημιουργήσει κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως: απορρύθμιση υπάρχουσας υπέρτασης καταρράκτη, γλαύκωμα και σπάνια κατάθλιψη σε άτομα με θετικό ιστορικό για ψυχιατρικές διαταραχές. Τα λεγόμενα αποσυμφορητικά sprays δρουν άμεσα ανακουφίζοντας τον ασθενή από τα συμπτώματά του, μέσω της αγγειοσυσπαστικής τους δράσης στο ρινικό βλεννογόνο. Δεν πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται για περισσότερο από 4-6 ημέρες λόγω του ότι προκαλούν φαρμακευτική ρινίτιδα. Αυτό σημαίνει ότι εγκαθίσταται έντονος ερεθισμός στο βλεννογόνο της μύτης, έντονο αίσθημα καψίματος, ενώ η ανακούφιση των συμπτωμάτων διαρκεί όλο και λιγότερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναγκάζεται ο ασθενής να χρησιμοποιήσει όλο και πιο συχνά το spray, το οποίο επιδεινώνει την φαρμακευτική ρινίτιδα ακόμα περισσότερο με αποτέλεσμα να μπαίνει σε ένα φαύλο κύκλο.Τα αντιλευκοτριενικά χάπια, δρουν επικουρικά στη μείωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα.
Τα φάρμακα που αναφέρονται παραπάνω, δρουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων ανεξαρτήτως του αλλεργιογόνου που προκαλεί το πρόβλημα. Απαιτείται συνεχής λήψη κατά την περίοδο των συμπτωμάτων γιατί όταν περάσει η δράση τους, τα συμπτώματα επανεμφανίζονται. Το τέταρτο βήμα περιλαμβάνει τη ριζική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας με την πλήρη εξάλειψη της αιτίας, δηλαδή της ευαισθησίας στα αλλεργιογόνα είναι η ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποίησης για την οποία μπορείτε να βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.
