Η αντιμετώπιση των αλλεργικών παθήσεων του αναπνευστικού στηρίζεται στην αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου, στην αντιμετώπιση με φαρμακευτική θεραπεία και στην απαλλαγή από αυτές με την ανοσοθεραπεία ή θεραπεία απευαισθητοποίησης.
Η αποφυγή των αλλεργιογόνων έχει πρακτική σημασία μόνο στην περίπτωση αλλεργίας σε επιθήλια ζώων. Σε ευαισθησία σε ακάρεα οικιακής σκόνης υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν για τη μείωση των ακάρεων στο σπίτι όπως τακτικός καθαρισμός, χρήση ειδικών καλυμμάτων σε κρεβάτια, αφαίρεση όλων των χαλιών, μοκετών, κουβερτών κ.λ.π. ιδιαίτερα από το υπνοδωμάτιο, χρήση ακαρεοκτόνων sprays κ.α. χωρίς όμως πάντα με ιδιαίτερη επιτυχία.
Στην περίπτωση των γύρεων, η αποφυγή είναι απλώς αδύνατη και αυτό γιατί ο αέρας την Άνοιξη μεταφέρει τις γύρεις σε μεγάλες αποστάσεις και έτσι ο ασθενής εκτίθεται αναγκαστικά σε αυτές. Η συγκέντρωση των γύρεων στην ατμόσφαιρα είναι μεγαλύτερη τις πρωινές ώρες, νωρίςς το απόγευμα και όταν υπάρχει ξηρό κλίμα με ρεύμα αέρα ενώ η βροχή μειώνει παροδικά τη γυρεοφορία. Την περίοδο της αυξημένης γυρεοφορίας, η απομόνωση του αλλεργικού ασθενή στο σπίτι με κλειστά παράθυρα και πόρτες μαζί με τη χρήση κλιματισμού είναι τρόπος αποφυγής των γύρεων με όλες τις επιπτώσεις όμως που έχει στην ποιότητα ζωής του.
Πρακτικές συμβουλές για τις αλλεργικές παθήσεις του αναπνευστικού
Ακολουθούν μερικές πρακτικές συμβουλές για την όσο το δυνατό πιο μειωμένη έκθεση του αλλεργικού ασθενή σε αλλεργιογόνα
- Αποφύγετε την άμεση επαφή με τα φυτά που σας προκαλούν αλλεργία, παρόλο που η γύρη τους μεταφέρεται με τον αέρα χιλιόμετρα μακριά.
- Πριν πάτε στην εξοχή, μάθετε ποια φυτά ανθίζουν στην περιοχή. Αποφύγετε τα μέρη που έχουν πολύ πράσινο και τρεχούμενα νερά
και προτιμήστε παραθαλάσσιες περιοχές, όπου συνήθως η συγκέντρωση της γύρης είναι μικρότερη. - Αν αποφασίσετε να ασχοληθείτε με την κηπουρική, μην το κάνετε την άνοιξη. Αν έχετε κήπο, φροντίστε να τον έχει καθαρίσει από τα «ένοχα» φυτά εγκαίρως κάποιος άλλος!
- Αποφεύγετε να αερίζετε το σπίτι ή τα κλινοσκεπάσματα και να απλώνετε ρούχα τις ώρες που οι συγκεντρώσεις της γύρης στην ατμόσφαιρα είναι υψηλές. Αυτό είναι α) νωρίς το πρωί και κυρίως όταν φυσά, β) τις πολύ ζεστές ξηρές ημέρες, που έχει και άπνοια και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι αυξημένη.
- Διατηρείτε σταθερή τη θερμοκρασία του σπιτιού στους 18-20 βαθμούς Κελσίου, όπου μύκητες και ακάρεα δεν «ευδοκιμούν» εύκολα και διατηρείτε τα επίπεδα υγρασίας στο 40-60%.
- Μη βάζετε ταπετσαρίες στους τοίχους και μοκέτα από τοίχο σε τοίχο. Πιάνουν εύκολα μούχλα.
- Προτιμήστε να γυμνάζεστε σε κλειστούς χώρους την Άνοιξη.
- Φοράτε γυαλιά ηλίου, ιδιαίτερα αν έχετε επιπεφυκίτιδα και αποφύγετε τους φακούς επαφής.
- Φοράτε κράνος που καλύπτει μύτη και μάτια, αν οδηγείτε μηχανή.
- Κλείνετε τα παράθυρα όταν οδηγείτε στην εξοχή και χρησιμοποιείτε στο αυτοκίνητο κλιματισμό που διαθέτει ειδικά φίλτρα για τη γύρη.
- Καθαρίζετε συχνά τα φίλτρα των κλιματιστικών που έχετε στο σπίτι και στο αυτοκίνητό σας.
- Περιορίστε τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας (π.χ. να μπαίνετε από εξωτερικό ζεστό περιβάλλον σε κλιματιζόμενο χώρο) και αποφύγετε τις έντονες μυρωδιές (π.χ. αποσμητικά, απορρυπαντικά, αρώματα), επειδή τα συμπτώματα της αλλεργίας πυροδοτούνται από αυτούς τους «ερεθιστικούς» παράγοντες.
Φαρμακευτική αγωγή για τις αλλεργικές παθήσεις του αναπνευστικού
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αρκετές κατηγορίες φαρμάκων τόσο για την αλλεργική ρινίτιδα όσο και για το βρογχικό άσθμα. Στοχεύει στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ο σθενής για την αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να χρησιμοποιήσει αντιϊσταμινικά σε μορφή χαπιών, sprays ή οφθαλμικές σταγόνες, κορτιζονούχα ρινικά sprays, αντιλευκοτριενικά και αποσυμφορητικά.
Αντιμετώπιση βρογχικού άσθματος
Η θεραπεία για το βρογχικό άσθμα περιλαμβάνει εισπνεόμενα φάρμακα για την άμεση αντιμετώπιση της δύσπνοιας και φάρμακα για τον έλεγχο και μείωση της φλεγμονής. Τα φάρμακα για την άμεση αντιμετώπιση της δύσπνοιας ειναι οι λεγόμενοι β2 διεγέρτες [π.χ. Aerolin], ενώ τα φάρμακα για τον έλεγχο και μείωση της φλεγμονής είναι εισπνεόμενα κορτιζονούχα, αντιλευκοτριενικά, θεοφυλλίνη κ.α.
Τα τελευταία χρόνια στη θεραπεία του άσθματος έχουν εισαχθεί νεώτερα φάρμακα όπως η ομαλιζουμάμπη (Xolair). Είναι μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο, αναστέλλοντας τη λειτουργία της IgE, μειώνει και τα συμπτώματα. Έχει ένδειξη χρήσης στο μέτριο και βαρύ βρογχικό άσθμα.
Γενικά, η θεραπεία ενός χρόνιου νοσήματος όπως το βρογχικό άσθμα έχει πέντε βασικούς στόχους:
- Τακτική παρακολούθηση από τον Αλλεργιολόγο. Με αυτό τον τρόπο θα γίνει κατανοητή η φύση της πάθησης. Ο ασθενής κατανοώντας την χρονιότητα του προβλήματος, ακολουθεί ευκολότερα τις οδηγίες του Αλλεργιολόγου, και συμμορφώνεται με την αγωγή.
- Σαφής καθορισμός του θεραπευτικού πλάνου. Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ποια φάρμακα παίρνει και για ποιό λόγο τα παίρνει.
- Σαφείς και κατανοητές οδηγίες χρήσης των φαρμάκων. Ο βασικότερος και συχνότερος λόγος έξαρσης του άσθματος είναι η μη-σωστη λήψη των φαρμάκων. Αυτό οφείλεται σε δυο λόγους. Πρώτον, γιατί ο ασθενης δεν έχει καταλάβει και δεν παίρνει σωστά τα εισπνεόμενα φάρμακα. Δεύτερον, γιατί απλά σταματάει να τα παίρνει. Ο δεύτερος λόγος, όσο και να φαίνεται παράξενο, ευθύνεται για το 40% έως και 80% των κρίσεων άσθματος.
- Πρόληψη για την περίπτωση αιφνίδιων ασθματικών κρίσεων. Θα πρέπει να υπάρχουν οδηγίες εκτάκτου ανάγκης σε περίπτωση έξαρσης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει ο Αλλεργιολόγος να έχει δώσει στον ασθενή ξεκάθαρες οδηγίες για τα φάρμακα που πρέπει να πάρει και τις ενέργειες που πρέπει να κάνει σε τέτοια περίπτωση, και, τέλος
- καταγραφή της συμπτωματολογίας εκ μέρους του ασθενούς με τη μορφή ειδικών ερωτηματολογίων και ροομέτρου.
Τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος στοχεύουν στο να είναι καλά ο ασθενής. Αυτό σημαίνει να μην έχει συμπτώματα και να μην περιορίζει καθόλου τις καθημερινές δραστηριοτητες. Δεν δίνουν όμως μόνιμη λύση στο πρόβλημα και ο ασθενής παραμένει αλλεργικός. Έτσι, αν σταματήσει τα φάρμακα θα εμφανίσει ξανά συμπτώματα λόγω της αλλεργίας του.
Η ριζική εξάλειψη της ευαισθητοποίησης σε εισπνεόμενα αλλεργιογόνα γίνεται με την ανεύρεση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου. Κατόπιν μπορεί να γίνει η θεραπεία απευαισθητοποίησης ή ανοσοθεραπεία που έχει ως σκοπό να σταματησει ο ασθενής να είναι αλλεργικός
Με την ανοσοθεραπεία επιχειρείται η μόνιμη αποκατάσταση του προβλήματος (ρινίτιδας και/ή άσθματος).
